Kawlgamah tuma kum tulnih kiim pawl aa,Pyu mite teenna khuapi thum om a,tua khuapi te pen Pyu khuapite(Pyu cities)kici hi.Pyu Khuapite' lakah Hanlen,Bihtanu leh Tazihkhittaya khuapi thum te pen leitung mipilte in,mun thupi mahmah in ciamteh uh a,UNESCO in zong hih khuapite pen"Kepcing ding--van manpha"(World heritage)in ciamteh hi.
leitung mipilte in,hih Pyu khuapite pen BC kum zalom hih hun pan AD kumzalom kua hun sung Pyu mite teenna khua hi ding hi,ci-in ciamteh uh hi.Zomite in Sengam pan Kachin gam tawn in Kawlgam----a lutsak hun laitak un,Pyu mite Kawlgam ah a om khin dingin ki ummawh hi.Theih ding a ki lawm thukhat pen,Pyu mite pen tuhun laitak a kawlte hilo uh a,Zomite nungsang ah Kawlte zong Sengam mah pan hong pem suk hi thei kha dingin ki um mawh hi.Tuhun ciangin,kawlgam ah Pyu minam om nawn--lo ahihman in,hih Pyu mite pen minam mangthang a suak hi ta uh hi.Amau khuapite ki mu theilai napi,--a pau a lai leh a ngeina te uh kikem nawnlo,ki zangh nawnlo hi.Kawl mangpa Anawratha in Kawlpau lehKawllai nasia takin puah in kizelsak ahihman in,tuhun ciangin Pyu minam cih om nawnlo hi.Pyu pau leh Pyu lai ki zangh nawnlo ahih man in Pyu mite minam mangthang suakta uh hi.
Tangthu sungah minam khat hong pianna pen puguizui paguizuihna bek hilo in,pau leh ham te a thupi mahmah ahih lam hih Pyu mite tung pan ki phawk thei hi.Banghang hiam cih leh,tuma kum tulnih lai-in Pyu minam om napi tuhun ciangin Pyu minam om nawnlo hi.Pyu te suan leh khakte pen kawlgam sun-gah om lai ding hi,ahi zongin Pyu te' pau,Pyu te' lai leh Pyu te' ngeina om nawnlo ahihman in Pyu minam om nawnlo hi.
Tulaitakin :Zomi hi ing"ci-in a khutkhut hangin,Zolai,Zopau,Zongeina te aki kepcing kei leh,Zomite zong Pyu mite bangin minam mangthang a suak ding uh patauh huai ka sa hi.Zolai Zopau Zongeina a om lai-teng,Zomi om ding a,tuate abei leh Zo minam zong a bei hita ding hi.Mongolia kumpipa Ginghis Khan in,1285 kum in,kawlgam hongsim ahihman in,Kawlmangpa Ukna bei hi.Ahi zongin,Kawlte kamphatna ci ding hiam,Kawllai leh kawlpau pen kawl phungyi te in hoihtak na kem uh hihman in,kawlte minam tuni dongin akip lai suak hi.Kawllai kawlpau om nawn kei leh kawl minam zong omnawnlo ding hi.
Theihsakna:Hih htu tawh kisai,khialhna leh man lohna a om leh nong theihsak kik ding un kong thuum hi.Pilna siamna kicing neilo ka hihman in,ka zakna leh ka batna ciangciang tawh lai gelh ka hihi.Tua hih-man in ki sapna tampi om lai kha ding hi.A theizaw a siam zaw te in,a hoih zaw a phazaw dingin Comment nong piak ding uh ka lam en hi.Lungdam
By,Eng Mang(Zolei Vontawi)
24 June 2014
No comments:
Post a Comment