*Tuni June-24-2014 ni-in Unau ZOMI-KUKI Galbuai kum-17-cinna muntuam gamtuam a om Zomi kci khempeuh in amau zahtakna leh suuna(lungngai kawmin)a kipatna tangthu a nuai ah sim theih dingin"Paite lai a kigelh TEDIM"lai-in ka hihtheih tawpin kong gelh khia hi.
Phuahtawm hilo in,a piang takpi ahihman in Ei ZOMITE khangthu a minmang ngei nawnlo ding leh khangsawn tusawnte'n a theih ding uh deihna in kumsim in KUKI ten kaplup SIAKULKHUA MI sawm(10)te zahtakna leh phawkdetna a ki neiden ahihi.Ei Zomite'n ih tuah masakna leh khanlawhna dak(nai)hongsat ging ahi,ZOMI-KUKI gal ahihi.
Zomi pasal hang sawm(10)te "SIAKULKHUA"a kuki helpawl(tapong-galkap)pawlkhatin,Dated 24th-June-1997,nitak nai 8:30pm hun pawlin kaplum uh hi.Hih hun pen phawkdetna leh theihdetna dingin a sisan uh leh a nuntakna uh Zosuan khangsawnte a dia apaikni uh,"SAMPASKUTT"ci-in SAIKULKHUA mite'n kumsim in amau phawkna a zang den uhhi.
"SAMPASKUTT"kici pen SAIKUL mi pasal (10)Kuki te thahni cihna ahi hi.Hih hun pen khangsawnte'n a theihnopna ding ci a laktom genna leh a cihnop na dingin C.PUMTHANG in a na phuah ahihi.
*Dated 24th-June-1997 nipi khuavak ninih ni(Tuesday)nitak khaumei kuan in,Kuki helpawl(Tapong)pa---wlkhat,Saikulkhua hong lut uh hi,nipi khuavak ninih(Tuesday)nitak ni pen tua hunlai-in Biakinn ah nau-pang kikhop ki nei zel hi
.Khuataw lam pan hong paito in,mihon ban hopih uhhi,Biakinn khang a om C.PUMTHANG te inn ah mibangzah hiamte khawlin,kiho khawm uh a,a innteeknu in Niangtui(Singpi-chini or sugar)T.THANGGIN te a leitawi(batlak)liangin na bawl uhhi,tua hun sung mahin Kuki te honkhat in muntuamah mi honkhat na kaikhawm uh hi,asap ciang ua utlo in,Pumzasiam leh Thangchin na tai(run) uh in a suakta himai uh hi.
Naupang kikhop nai 7:30pm hun in tawphi,tua khitciangin Kuki helpawl(tapong)te makai pa khat hong pai in hong ngongtat vatvat in a lawmte tawh a mi kaihkhopte uh thagum(force)zawhthawh thutawh khuataw lam ah paiauk pih uh hi.
*Khuataw lam a canal kibawlna gei ah kaikhawm uh in thudotna tuamtuam a nei uh hi,pawlkhat te'n hih khua ah ZRA te leh NAGA helpawl(NSCN-IM)te om uh hi,hong piakhia un ci-in pasal a muh khempeu-h te kiangah chi/gen zong om hi,omlo uh ahihman in piakkhiat ding omlo himawk hi,Kuki helpawl(tapo-ng)apaisuk nunung te'n mi amuh bangbang papi leh tangvalte kaihkhop beh lai uh a,ahawlsuk uh a,khua-taw lam canal tunpih ta uh hi,papi leh tangvalte akaihkhop khit uh ciangin,asap khak loh uh Pa KAMPI-lunghi mawh leh patau ahihman in,patauh na vasat hi,tua ciangin khuasung mi pawlkhat Biakinn kongah kituah uh a thukikupna a neih uh hangin,amau thautawi uh ahihman in,bangmah pan kila,kivaihawm thei tuanlo hi.Khua sung pumpi helpawlte'n Fang suaklo uh hi,a kaihkhop teng uh mi sawm leh nga(15)pha hi.
*Tua mi sawm leh nga teng a gualgual in dingsak in mi ngata in metres 7 lakvel akipan in second 5 sun-g ding khawng kap uh hi,thau a kap ma un Datmei(Torchlight)detmasa uh hi.
Thau ging zawh ciangin,papi hangsan T.PUMKHANJAM vavak suk in va tuak hi,aliamte kiko aw tawh -papi pasal phate thangpaih leh patauh aw ten khuasung a huulumsak mahmah hi,tua hun in ahihtheihna lam tek ah pan kila/kivaihawm hi,hih hun in mi sawmte kaplum uh a,mi nga te nasia mahmah in liam uh hi.
A kapte manlang tak in tai mang pah uh hi ding hi,hi bang thu a tun man in Saikul mipi khempeuh buai mahmah ta hi,hih hun a sihna tuakte leh liamna tuak te:
ASI TE
1.ChinKhanLian,17 s/o Nekzachin,
2.Tualkapthang,19 s/0 Pausianthang,
3.Nangson,16 s/o Zelzakham,
4.Lamzahau, 24 s/o (L)Vumzalian,
5.Lianzachin, 19 s/o Pauzanang,
6.Ginsuanlal, 18 s/o (L)Kaizadam,
7.Kaizadam, 50 s/o (L)Dongj,am
8.Kamkhopau, 45 s/o (L)lianzakham,
9.Khamthansing, 17 s/o (L)Kamkhopau,
10.Pauminthang, 31 s/o (L)Lianzakham
ALIAMTE
1.Pumno, A s/o Upa Ngaihtunpum,
2.Paukhenmang, s/so (L)Thuampau,
3.Tualkhanthang, s/o (L)Thuampau,
4.Pausuanmung, s/o Lalsuanthang,
5.Upa Jamkithang, s/o (L)Tongkhojam,
*Tua zan in pasalpha sisan luangte silsiang nuam tawh kibangin guah zong tua nitakin hong zu ziahziah a,Tarpaulin(Tuipuan)kakhun deda hi,tuanitak in bel zan khua asawt dan bel,zan khuavak ding kal ngak-lah mahmah in siluang gei ah mittui luang zungzung kawm in,a liamte thuumna kahna aw amauu na uh"NA LUA"TUI DUH"cihte ki za ngaungau mai hi.Bilkha ah thaam den lai hi,tua zing khuavak dingin Ak te zong misi te suun hileh kilawmin khuang ding donlo uhhi,hih bang thu mulkim huai leh dipkuat huai thu hong tunciangin a hi thei a piang thei dandan in kikep himai,zatui(Pain reliet)leh Banbage"khaw-ng kizang hi.
*A zanzan in Palik(Police)ah ki theisak(report)a hih hangin a zingciang Dated-25-1997,zingsang nai ----7:30 khawngin police Inquiry bawlte hong tungpan uhhi,dipkuatna patauhna lakah port mortem bawldi-n kipua khia khin a,Numei naupang bangzah hiam khawng/tawmkhat bek khuasung ah kinusia hi,postem bawl khitciang a misi hi zahzah SAIKULKHUA te a dingin,a vui haksa ding ahihman in, YPA Hq,te kicial hi,misi te saikulkhua puak tun ciang a,misite ah inn ciat ua suunna hunzat lemlo ding ahihm-an in,Community Hall ah koih gaih ding cih gelna kinei hi,mihingte gelna bangmah hi kei Pasian in a hoih zaw ding hong gelsak ahihman inmthu vaihawm dan sa teng ki leh bulh in,Saikul Community Hall,tutpih cih thadah Saikul hanmual ah vui khawm ding kici napi inm"ZENHANG LAMKA"community Hall ah kitun a,a hanmual uah khukkhat a mihing sawm te ki vui khawm hi.Tua mun a vui zong ong lem zaw pah suak mawk hi.
*Misi khempeuh aki vui khit ciangin inn lam ki ciah kik ta hi,kisil pak ningin ki hah siang pak ning cih omlo in.van thupi teng hem unla,puan lom zial unla,hih khangah na"Mawtaw(gari)in hong ngak delh un cih hita zel.khuazang khat mawtaw 2 a kikhenloh phamawh ta,kampau ngam lah omlo in,Security kepna in,ZO colony,Lamka a Pa Khamkhanpau, inn ah hong kingasak uh hi.Hong mangngilh ngeilo lungkham mangbat lai a,HONG HUH PAHPAH HONG KEM DEN PA PASIAN in hong makaih in,Lamka tunga----"EBCC"te sunday school ah kigiak kikta hi.Buh leh meh in hongvak uh hi.Pasian minphat in om hen,hih hun pan in muntuamtuam ah kitheh zak in omta hi.
*ZOMI te sisan luangte hangin,minam leh pianpih Zomite hehna kuangkhia in,ZOMI-KUKI gal kici hong piangkhia ta hi.Hih gal hong kipat khiatna mun "SAIKULKHUA"ah June-24-1997 a thu piang ahihi.Hih nipen khangsawn tusawn te'n a theih det ding leh SAIKULKHUA aa dingin mangngilh ngei nanwloh din-g bekthamlo in,ZOMINAM te lak a mang ngei nawnlo dingin"SAMPASKUTT"a kici hi hi.
(Laimal gelh khialh genkhialh a om leh laisim mimal in na theihsiam sak unla,a kicinglo te ahoihzaw in na behlapsak unla,a khenval a gelh khialhna a om leh ong maisak unla,a thu a man kei leh zong amna lohna munte na tel siamsak zaw un,.Hih thupen Zomite khangthu a minmang ngeinawnlo ding leh khangsawnte in a theihna ding deihna tawh kumsim in asite phawkna a kibawlden ahi hi.
Lungdam..!!!Lai at Zomi Sumbawi)
By,Zomi Sumbawi
*Dated 24th-June-1997 nipi khuavak ninih ni(Tuesday)nitak khaumei kuan in,Kuki helpawl(Tapong)pa---wlkhat,Saikulkhua hong lut uh hi,nipi khuavak ninih(Tuesday)nitak ni pen tua hunlai-in Biakinn ah nau-pang kikhop ki nei zel hi
.Khuataw lam pan hong paito in,mihon ban hopih uhhi,Biakinn khang a om C.PUMTHANG te inn ah mibangzah hiamte khawlin,kiho khawm uh a,a innteeknu in Niangtui(Singpi-chini or sugar)T.THANGGIN te a leitawi(batlak)liangin na bawl uhhi,tua hun sung mahin Kuki te honkhat in muntuamah mi honkhat na kaikhawm uh hi,asap ciang ua utlo in,Pumzasiam leh Thangchin na tai(run) uh in a suakta himai uh hi.
Naupang kikhop nai 7:30pm hun in tawphi,tua khitciangin Kuki helpawl(tapong)te makai pa khat hong pai in hong ngongtat vatvat in a lawmte tawh a mi kaihkhopte uh thagum(force)zawhthawh thutawh khuataw lam ah paiauk pih uh hi.
*Khuataw lam a canal kibawlna gei ah kaikhawm uh in thudotna tuamtuam a nei uh hi,pawlkhat te'n hih khua ah ZRA te leh NAGA helpawl(NSCN-IM)te om uh hi,hong piakhia un ci-in pasal a muh khempeu-h te kiangah chi/gen zong om hi,omlo uh ahihman in piakkhiat ding omlo himawk hi,Kuki helpawl(tapo-ng)apaisuk nunung te'n mi amuh bangbang papi leh tangvalte kaihkhop beh lai uh a,ahawlsuk uh a,khua-taw lam canal tunpih ta uh hi,papi leh tangvalte akaihkhop khit uh ciangin,asap khak loh uh Pa KAMPI-lunghi mawh leh patau ahihman in,patauh na vasat hi,tua ciangin khuasung mi pawlkhat Biakinn kongah kituah uh a thukikupna a neih uh hangin,amau thautawi uh ahihman in,bangmah pan kila,kivaihawm thei tuanlo hi.Khua sung pumpi helpawlte'n Fang suaklo uh hi,a kaihkhop teng uh mi sawm leh nga(15)pha hi.
*Tua mi sawm leh nga teng a gualgual in dingsak in mi ngata in metres 7 lakvel akipan in second 5 sun-g ding khawng kap uh hi,thau a kap ma un Datmei(Torchlight)detmasa uh hi.
Thau ging zawh ciangin,papi hangsan T.PUMKHANJAM vavak suk in va tuak hi,aliamte kiko aw tawh -papi pasal phate thangpaih leh patauh aw ten khuasung a huulumsak mahmah hi,tua hun in ahihtheihna lam tek ah pan kila/kivaihawm hi,hih hun in mi sawmte kaplum uh a,mi nga te nasia mahmah in liam uh hi.
A kapte manlang tak in tai mang pah uh hi ding hi,hi bang thu a tun man in Saikul mipi khempeuh buai mahmah ta hi,hih hun a sihna tuakte leh liamna tuak te:
ASI TE
1.ChinKhanLian,17 s/o Nekzachin,
2.Tualkapthang,19 s/0 Pausianthang,
3.Nangson,16 s/o Zelzakham,
4.Lamzahau, 24 s/o (L)Vumzalian,
5.Lianzachin, 19 s/o Pauzanang,
6.Ginsuanlal, 18 s/o (L)Kaizadam,
7.Kaizadam, 50 s/o (L)Dongj,am
8.Kamkhopau, 45 s/o (L)lianzakham,
9.Khamthansing, 17 s/o (L)Kamkhopau,
10.Pauminthang, 31 s/o (L)Lianzakham
ALIAMTE
1.Pumno, A s/o Upa Ngaihtunpum,
2.Paukhenmang, s/so (L)Thuampau,
3.Tualkhanthang, s/o (L)Thuampau,
4.Pausuanmung, s/o Lalsuanthang,
5.Upa Jamkithang, s/o (L)Tongkhojam,
*Tua zan in pasalpha sisan luangte silsiang nuam tawh kibangin guah zong tua nitakin hong zu ziahziah a,Tarpaulin(Tuipuan)kakhun deda hi,tuanitak in bel zan khua asawt dan bel,zan khuavak ding kal ngak-lah mahmah in siluang gei ah mittui luang zungzung kawm in,a liamte thuumna kahna aw amauu na uh"NA LUA"TUI DUH"cihte ki za ngaungau mai hi.Bilkha ah thaam den lai hi,tua zing khuavak dingin Ak te zong misi te suun hileh kilawmin khuang ding donlo uhhi,hih bang thu mulkim huai leh dipkuat huai thu hong tunciangin a hi thei a piang thei dandan in kikep himai,zatui(Pain reliet)leh Banbage"khaw-ng kizang hi.
*A zanzan in Palik(Police)ah ki theisak(report)a hih hangin a zingciang Dated-25-1997,zingsang nai ----7:30 khawngin police Inquiry bawlte hong tungpan uhhi,dipkuatna patauhna lakah port mortem bawldi-n kipua khia khin a,Numei naupang bangzah hiam khawng/tawmkhat bek khuasung ah kinusia hi,postem bawl khitciang a misi hi zahzah SAIKULKHUA te a dingin,a vui haksa ding ahihman in, YPA Hq,te kicial hi,misi te saikulkhua puak tun ciang a,misite ah inn ciat ua suunna hunzat lemlo ding ahihm-an in,Community Hall ah koih gaih ding cih gelna kinei hi,mihingte gelna bangmah hi kei Pasian in a hoih zaw ding hong gelsak ahihman inmthu vaihawm dan sa teng ki leh bulh in,Saikul Community Hall,tutpih cih thadah Saikul hanmual ah vui khawm ding kici napi inm"ZENHANG LAMKA"community Hall ah kitun a,a hanmual uah khukkhat a mihing sawm te ki vui khawm hi.Tua mun a vui zong ong lem zaw pah suak mawk hi.
*Misi khempeuh aki vui khit ciangin inn lam ki ciah kik ta hi,kisil pak ningin ki hah siang pak ning cih omlo in.van thupi teng hem unla,puan lom zial unla,hih khangah na"Mawtaw(gari)in hong ngak delh un cih hita zel.khuazang khat mawtaw 2 a kikhenloh phamawh ta,kampau ngam lah omlo in,Security kepna in,ZO colony,Lamka a Pa Khamkhanpau, inn ah hong kingasak uh hi.Hong mangngilh ngeilo lungkham mangbat lai a,HONG HUH PAHPAH HONG KEM DEN PA PASIAN in hong makaih in,Lamka tunga----"EBCC"te sunday school ah kigiak kikta hi.Buh leh meh in hongvak uh hi.Pasian minphat in om hen,hih hun pan in muntuamtuam ah kitheh zak in omta hi.
*ZOMI te sisan luangte hangin,minam leh pianpih Zomite hehna kuangkhia in,ZOMI-KUKI gal kici hong piangkhia ta hi.Hih gal hong kipat khiatna mun "SAIKULKHUA"ah June-24-1997 a thu piang ahihi.Hih nipen khangsawn tusawn te'n a theih det ding leh SAIKULKHUA aa dingin mangngilh ngei nanwloh din-g bekthamlo in,ZOMINAM te lak a mang ngei nawnlo dingin"SAMPASKUTT"a kici hi hi.
(Laimal gelh khialh genkhialh a om leh laisim mimal in na theihsiam sak unla,a kicinglo te ahoihzaw in na behlapsak unla,a khenval a gelh khialhna a om leh ong maisak unla,a thu a man kei leh zong amna lohna munte na tel siamsak zaw un,.Hih thupen Zomite khangthu a minmang ngeinawnlo ding leh khangsawnte in a theihna ding deihna tawh kumsim in asite phawkna a kibawlden ahi hi.
Lungdam..!!!Lai at Zomi Sumbawi)
By,Zomi Sumbawi
No comments:
Post a Comment